Thời sự Thứ Năm 11 tháng 01 năm 2024
Võ Thái Hà tổng hợp
Mỹ sẽ gửi một phái đoàn “không chính thức” đến Đài Loan sau bầu cử
Thanh Hà /RFI – 11/01/2024
Hãng tin Mỹ AP ngày 10/01/2024 trích dẫn một quan chức trong chính quyền Joe Biden cho biết, ngay sau bầu cử tổng thống Đài Loan vào cuối tuần này, Washington sẽ gửi một phái đoàn « không chính thức », bao gồm các cựu quan chức của Hoa Kỳ, đến Đài Bắc. Trung Quốc kêu gọi Mỹ « tránh can thiệp vào bầu cử Đài Loan ».
Ảnh tư liệu: Chủ tịch Hạ Viện Mỹ Nancy Pelosi, phía sau là tổng thống Thái Anh Văn và phó tổng thống Lại Thanh Đức, trong chuyến thăm Đài Loan, ngày 03/02/2022. AFP – HANDOUT
Một quan chức cao cấp của chính quyền Biden, xin ẩn danh, khẳng định với báo giới « một cuộc trao đổi trực tiếp » sẽ là “cách hiệu quả nhất ” để thiết lập quan hệ với chính quyền mới ở Đài Loan, cũng như để trình bày « đường lối của Mỹ đối với khu vực này ».
Vẫn theo quan chức nói trên, quyết định gửi một « phái đoàn không chính thức » đến Đài Bắc sau cuộc tuyển cử ngày 13/01/2024, góp phần « xây dựng hòa bình và ổn định » trong vùng eo biển Đài Loan. Chính quyền Biden « không ủng hộ bất kỳ một ứng cử viên nào » trong số 3 nhân vật tranh chức tổng thống, thay thế nữ tổng thống Thái Anh Văn của Đảng Dân Tiến.
Bắc Kinh sáng nay đã ngay lập tức có phản ứng về dự định của Mỹ gửi một phái đoàn đến Đài Bắc. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc, bà Mao Ninh, « nhắc nhở » là để bảo đảm cho bang giao hữu hảo Mỹ-Trung, Hoa Kỳ cần « tránh can thiệp » vào bầu cử Đài Loan và Bắc Kinh « mạnh mẽ chống đối » mọi liên hệ giữa Đài Bắc và Washington.
Cử tri Đài Loan muốn cải cách kinh tế
Trung Quốc là hồ sơ gây bất đồng sâu rộng giữa ba ứng cử viên Lại Thanh Đức, thuộc Đảng Dân Tiến, bị Bắc Kinh coi là người « có lập trường ly khai », Hầu Hữu Nghi của Quốc Dân Đảng và ít được biết đến hơn là ông Kha Văn Triết, của đảng Nhân Dân Đài Loan.
Thế nhưng, quan tâm của 24 triệu dân Đài Loan là những khó khăn về kinh tế mà hòn đảo này đang phải đối mặt, theo ghi nhận của thông tín viên RFI Adrien Simorre tại Đài Bắc :
“Tại một khu chợ ở Đài Bắc, ba thanh niên vận động cho ứng cử viên Kha Văn Triết, ứng viên của đảng thứ ba ở Đài Loan. Ông chủ trương tiến hành một loạt các biện pháp cải tổ trong nước. Một trong ba thanh niên giải thích : « Ở Đài Loan, luật pháp tạo thuận lợi cho đầu cơ vào địa ốc. Đối với giới trẻ, thuê được nhà là cả một cơn ác mộng. Tôi hy vọng tổng thống Đài Loan sắp tới sẽ giải quyết những vấn đề nội bộ cho đất nước. Có như thế Đài Loan mới vững mạnh hơn để đối phó với Trung Quốc ».
Lương thì thấp trong lúc giá nhà đất lại quá cao : Đó là quan tâm hàng đầu của người dân Đài Loan. Roy Nreng, một nhà đấu tranh và cũng là một nhà nghiên cứu tại Đài Bắc, cho biết : « Ở đây tiền lương đã bị đóng băng từ gần 30 năm nay, thế nhưng giá nhà đất thì liên tục tăng nhanh. Vì vậy nhiều người không đủ khả năng để trang trải những khoản chi tiêu cơ bản nhất. Đó cũng là lý do giải thích tỷ lệ sinh ở Đài Loan thấp đến như vậy ».
Nhiều cử trị cho rằng đảng cần quyền đã không giữ được lời hứa. Đương nhiên, quan hệ với Hoa Lục là điều gây chia rẽ giữa nhiều người ở đây. Theo lời một sinh viên, « ngày nào mà nước láng giềng khổng lồ sát cạnh vẫn là một mối đe dọa thường trực, thì vấn đề an ninh của Đài Loan vẫn là ưu tiên hàng đầu ».
Để thu phục lá phiếu của các cử tri trẻ, các ứng cử viên đại diện cho ba đảng chính đều hứa hẹn sẽ tiến hành cải tổ về mặt xã hội. Nhưng theo giới chuyên gia, những cải tổ đó sẽ vẫn chưa đủ để giải quyết một cách lâu dài những bất bình đẳng xã hội.
Tin tặc tấn công tài khoản mạng xã hội của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ
(Ảnh minh họa: Bits And Splits/Shutterstock)
Nền tảng truyền thông xã hội X xác nhận tài khoản của Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ (SEC) đã bị tin tặc tấn công trong ngày 9/1 vừa qua. Trong khi đó, X cũng tuyên bố vụ việc trên không phải do lỗi hệ thống của nền tảng trực tuyến này.
Theo mạng xã hội X, một đối tượng chưa xác định đã chiếm quyền kiểm soát số điện thoại được liên kết với tài khoản của SEC trên mạng xã hội này. Tài khoản giả mạo này sau đó đã đăng tin SEC phê duyệt một loại sản phẩm đầu tư mới liên quan quỹ hoán đổi danh mục (ETF) bitcoin. Thông tin sai sự thật này khiến giá bitcoin chớp nhoáng tăng vọt lên mức cao nhất trong hơn 22 tháng qua (48.000 USD).
Động thái trên diễn ra trong bối cảnh ngày 10/1 sẽ là thời hạn để SEC đưa ra thông báo chính thức về việc cho ra mắt hoạt động của một số ETF bitcoin giao ngay trên các sàn giao dịch chứng khoán. Điều này khiến các nhà đầu tư chứng khoán phái sinh đứng ngồi không yên, bởi họ đang cân nhắc liệu có nên mạnh tay rút ví tiền đầu tư cho sản phẩm này không.
Tuy nhiên, SEC đã chính thức bác bỏ thông tin liên quan ETF bitcoin đăng tải trên mạng xã hội X. Người phát ngôn của cơ quan quản lý thị trường này tuyên bố rằng: “Bài đăng trái phép liên quan đến ETF bitcoin không phải do SEC hoặc nhân viên của SEC thực hiện”.
Phan Anh
Vụ kiện Israel về tội diệt chủng do Nam Phi đệ trình
Vào thứ Năm, Tòa án Công lý Quốc tế của Liên Hợp Quốc sẽ xét xử một vụ án do Nam Phi đưa ra cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng ở Dải Gaza. Nam Phi và Israel đều là các bên ký kết Công ước chống Diệt chủng năm 1948. Công ước này buộc họ phải ngăn chặn và trừng phạt hành vi diệt chủng — được định nghĩa là những hành động được thực hiện “với mục đích tiêu diệt, toàn bộ hoặc một phần, một nhóm dân tộc, sắc tộc, chủng tộc hoặc tôn giáo.”
Nam Phi lập luận rằng việc giết hại thường dân ở Gaza (hơn 23.000 người, chủ yếu là dân thường, đã chết, theo bộ y tế của Hamas), cùng với việc buộc sơ tán và cô lập lãnh thổ, đủ điều kiện cấu thành tội diệt chủng. Hồ sơ dài 84 trang cáo buộc Israel đang gây ra “điều kiện sống” kinh khủng cho người dân Gaza đến mức chúng “được tính toán để mang lại sự hủy diệt vật chất.” Israel sẽ trả lời vào thứ Sáu. Họ có thể sẽ lập luận rằng chiến tranh ở Gaza là nhằm tự vệ trước nhóm khủng bố Hamas chứ không phải để “tiêu diệt” những người sống ở đó.
Rắc rối với phe đối lập mới ở Ba Lan
Trong những năm gần đây, người Ba Lan đã nhiều lần được yêu cầu tuần hành để bảo vệ nền dân chủ. Một cuộc biểu tình lớn vào thứ Năm tại thủ đô Warsaw sẽ là cuộc biểu tình đầu tiên được kêu gọi bởi đảng Luật pháp và Công lý (PiS), đảng bị mất quyền lực từ tháng 12. Kể từ đó PiS đã phản đối chính phủ tự do mới do Donald Tusk lãnh đạo. Họ nhận thấy việc sa thải những người trung thành với PiS khỏi các đài phát thanh và truyền hình công cộng là điều đặc biệt đáng lo ngại.
Xung đột đang leo thang. Hôm thứ Ba, cảnh sát đã bắt giữ hai cựu bộ trưởng PiS bị kết tội lạm dụng quyền lực. Khi ấy họ đang ẩn náu trong dinh tổng thống. Tổng thống Andrzej Duda, người vốn là đồng minh của PiS, khẳng định ông đã ân xá cho họ. (Ông thực sự đã làm vậy, nhưng bị một tòa án Ba Lan hủy quyết định.) Chính phủ cáo buộc ông Duda cản trở công lý. Giữa cuộc hỗn loạn pháp lý, quốc hội đã hoãn phiên họp đầu tiên trong năm nay; và vào thứ Tư, một trong những chính trị gia bị giam giữ đã bắt đầu tuyệt thực trong tù. PiS có vẻ sẽ tỏ ra mạnh tay trong vai trò phe đối lập như khi còn nắm quyền.
Các nước Biển Đen ký thoả thuận dọn dẹp mìn nổi do hậu quả chiến tranh
Tại một buổi lễ ở Istanbul hôm thứ Năm, các quan chức từ Bulgaria, Romania và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ký một thỏa thuận dọn sạch mìn nổi ở Biển Đen do hậu quả của việc Nga xâm lược Ukraine. Được phôi thai từ nhiều tháng đàm phán, thoả thuận này sẽ chứng kiến các tàu từ cả ba nước tuần tra vùng biển ngoài khơi bờ biển của họ để phát hiện chất nổ đi lạc. Trong gần hai năm qua, hoạt động vận chuyển thương mại và đánh cá ở Biển Đen đã bị ảnh hưởng nặng nề do các đòn tấn công của tên lửa Nga vào cảng của Ukraine. Trong bối cảnh đó, mìn nổi lại càng làm tăng thêm rủi ro.
Anh đã đồng ý cung cấp cho Ukraine hai máy dò mìn của riêng mình để bảo vệ các tuyến vận tải. Nhưng Thổ Nhĩ Kỳ đã từ chối thỏa thuận này với lý do không cho phép các tàu đi qua vùng biển của họ, viện dẫn một hiệp ước quốc tế. Thổ Nhĩ Kỳ nhất quyết giữ các lực lượng NATO khác ở ngoài Biển Đen vì lo ngại xảy ra chiến tranh với Nga ngoài khơi bờ biển của họ. Thay vào đó, Ankara muốn hợp tác với các quốc gia ven Biển Đen, bao gồm Bulgaria và Romania.
Hồi hộp chờ Mỹ công bố dữ liệu lạm phát
Vào thứ Năm, Mỹ sẽ công bố chỉ số giá tiêu dùng tháng 12. Dữ liệu này là chỉ số kinh tế được theo dõi chặt chẽ nhất trên thế giới. Các nhà đầu tư đang trông chờ lạm phát giảm liên tục xuống quanh mức mục tiêu khoảng 2% của Fed, vốn sẽ cho ngân hàng trung ương không gian để cắt giảm lãi suất.
Hầu hết các nhà kinh tế cho rằng lạm phát “lõi” (loại bỏ chi phí thực phẩm và năng lượng) đã giảm từ 4% trong tháng 11 xuống 3,8% trong tháng 12. Con số này đã giảm nhiều so với mức cao gần 7% của cuối năm 2022. Dù vậy, các chi tiết có thể kém đáng khích lệ hơn một chút. Mặc dù giá hàng hóa đang giảm, giá dịch vụ, bao gồm cả tiền thuê nhà và đi lại, vẫn tiếp tục tăng với tốc độ tương đối nhanh. Trong những tháng tới, điều đó có thể đẩy lạm phát lên cao hơn mức Fed mong muốn. Các nhà đầu tư có thể sẽ phải thất vọng.
Lợi nhuận của Samsung năm 2023 ước tính giảm 84,92% so với cùng kỳ năm 2022
Samsung chip (Nguồn: g0d4ather/ Shutterstock)
Bị ảnh hưởng bởi sự phát triển chậm chạp của chất bán dẫn, Samsung Electronics của Hàn Quốc ban đầu ước tính lợi nhuận cả năm vào năm 2023 chỉ là 6.540 tỷ won (xấp xỉ 4,95 tỷ USD), mức thấp nhất trong 15 năm, giảm 84,92% so với năm 2022.
Samsung Electronics đã công bố số liệu sơ bộ vào thứ Ba (ngày 9/1). Bị ảnh hưởng bởi hoạt động kém cỏi của bộ phận bán dẫn, doanh thu cả năm 2023 của Samsung Electronics đạt khoảng 258.160 tỷ won (~ 196,2 tỷ USD), giảm 14,58% so với cùng kỳ năm ngoái, và lợi nhuận hoạt động là 654 triệu won, giảm 84,92% so với cùng kỳ năm ngoái.
Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2008, lợi nhuận hàng năm của Samsung Electronics không đạt 10.000 tỷ won.
Trong số đó, lợi nhuận hoạt động trong quý 4 năm 2023 là khoảng 2.800 tỷ won (~ 2,13 tỷ USD), giảm 35% so với 4.310 tỷ won cùng kỳ năm ngoái.
Con số này thấp hơn đáng kể so với dự kiến của các nhà phân tích. Các nhà phân tích tại Smart Estimate của Tập đoàn Giao dịch Chứng khoán Luân Đôn (LSEG) đã dự báo lợi nhuận quý 4 là 3.700 tỷ won.
Samsung Electronics chưa công bố số liệu lợi nhuận chi tiết cho từng bộ phận, nhưng theo đánh giá bên ngoài, bộ phận DS, chịu trách nhiệm chính về kinh doanh chất bán dẫn, đã chứng kiến sự phục hồi về số lượng lô hàng và giá bán đơn giá trung bình khi thị trường bộ nhớ phục hồi, nên thâm hụt lợi nhuận nên được giảm bớt.
Ông Cory Johnson, giám đốc chiến lược thị trường tại công ty nghiên cứu Futurum Group, nói với CNBC rằng Samsung rất giỏi sản xuất chất bán dẫn, nhưng tỷ lệ sản phẩm đạt tiêu chuẩn của hãng này kém hơn nhiều so với TSMC, đây có thể là yếu tố tiêu cực khiến lợi nhuận sụt giảm.
“Tỷ suất lợi nhuận kém như vậy có thể dẫn đến kết quả kinh doanh rất tồi tệ,” ông Johnson nói.
Các nhà môi giới chứng khoán Hàn Quốc suy đoán rằng bộ phận DX của Samsung Electronics, chịu trách nhiệm về truyền thông di động và thiết bị gia dụng, đã kiếm được lợi nhuận khoảng 2 đến 3.000 tỷ won trong quý 4 năm ngoái, và bộ phận bảng điều khiển kiếm được khoảng 2.000 tỷ won.
Hầu hết các nhà môi giới đều tin rằng hiệu suất lợi nhuận của Samsung Electronics sẽ tiếp tục được cải thiện vào năm 2024, với lợi nhuận cả năm dự kiến đạt 35.000 tỷ won.
Theo Trần Đình, Epoch Times
Nhà tù hỗn loạn, Ecuador ban bố tình trạng khẩn cấp
Một ngày sau khi tù nhân ‘khét tiếng’ nhất của Ecuador biến mất khỏi nơi ông ta đang bị giam giữ, Tổng thống Daniel Noboa đã ban bố tình trạng khẩn cấp trong 60 ngày. (Ảnh tổng hợp từ video)
Hôm thứ Hai (8/1), một ngày sau khi tù nhân ‘khét tiếng’ nhất của Ecuador biến mất khỏi nơi ông ta đang bị giam giữ, Tổng thống Daniel Noboa đã ban bố tình trạng khẩn cấp trong 60 ngày. Đến thứ Ba (9/1), ông Noboa tiếp tục tuyên bố tình trạng “xung đột vũ trang nội bộ” sau khi các tay súng xông vào một đài truyền hình và tấn công các sĩ quan cảnh sát trên khắp cả nước.
Vào thứ Hai (8/1), Ecuador cho biết đã có “sự cố” tại 6 nhà tù đông nghịt người của nước này, nơi thường xuyên xảy ra những cuộc đụng độ giữa các băng đảng đối thủ và đã khiến hơn 400 tù nhân thiệt mạng kể từ năm 2021.
Hôm Chủ nhật (7/1), ông Adolfo Macias, thủ lĩnh băng đảng tội phạm Los Choneros, đã biến mất khỏi nhà tù nơi ông ta đang thụ án 34 năm.
Ecuador đã triển khai quân đội trên đường phố và trong các nhà tù, đồng thời thiết lập lệnh giới nghiêm quốc gia vào ban đêm.
Lực lượng an ninh đã được điều động tại thành phố lớn nhất Ecuador, Guayaquil, nơi các tay súng đeo mặt nạ tràn vào trụ sở của Đài truyền hình TC, làm gián đoạn chương trình phát sóng trực tiếp.
Theo cảnh sát trưởng quốc gia Cesar Augusto Zapata Correa, hơn chục kẻ tấn công đã bị bắt giữ và tất cả các con tin đều được giải cứu.
BREAKING: CARTEL MEMBERS HAVE SURRENDERED TO POLICE AND SOME HOSTAGES HAVE BEEN RESCUED IN ECUADOR pic.twitter.com/RKiLxaIUc7
— Sulaiman Ahmed (@ShaykhSulaiman) January 9, 2024
Các video đăng trên mạng xã hội X cho thấy hình ảnh những người đàn ông có vũ trang trên đường phố Guayaquil.
Hôm thứ Ba (9/1), Cảnh sát Quốc gia Ecuador cho biết ít nhất 7 sĩ quan cảnh sát đã bị bắt cóc ở 3 thành phố. Một số cai ngục cũng được cho là đã bị bắt làm con tin.
Một đoạn video chưa được xác minh cho thấy các quan chức an ninh bị bao quanh bởi những người đàn ông đội mũ trùm đầu, đeo mặt nạ và trang bị dao. Nhiều đoạn video cực kỳ phản cảm lan truyền trên mạng đăng tải hình ảnh các thành viên băng đảng đã hành quyết ít nhất 2 sĩ quan cảnh sát.
Một đoạn video đăng trên mạng xã hội hôm thứ Ba (9/1) cho thấy một trong những sĩ quan bị giam giữ đang đọc lời nhắn gửi tổng thống, trong khi bị một khẩu súng chĩa vào đầu.
“Ông đã tuyên chiến, ông sẽ nhận lại chiến tranh. Ông đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp. Chúng tôi tuyên bố rằng cảnh sát, dân thường và binh lính là chiến lợi phẩm của chiến tranh”, viên sĩ quan đọc lại lời nhắn cho tổng thống.
Một vài báo cáo chưa được xác minh nói về tình trạng tội phạm hoành hành khắp Đại học Guayaquil hôm thứ Ba (9/1). Nhiều sinh viên hoảng sợ chạy khỏi tòa nhà chính và một số cố thủ trong khuôn viên trường. Trường đại học sau đó đưa ra tuyên bố phủ nhận rằng một cuộc tấn công đã diễn ra.
Peru, nước láng giềng phía nam của Ecuador đã ra lệnh cho một đơn vị cảnh sát đặc biệt tăng cường an ninh biên giới do bạo lực bùng phát.
Tình trạng khẩn cấp hiện tại và các vụ việc xung quanh là một trong những thử thách an ninh lớn đầu tiên cho ông Noboa, một doanh nhân trẻ nhậm chức vào tháng 11/2023 từng hứa hẹn sẽ giảm thiểu mức độ bạo lực đang tăng vọt ở quốc gia Nam Mỹ này.
Ông Noboa cho hay: “Tôi vừa ký một sắc lệnh [ban bố] tình trạng khẩn cấp để các lực lượng vũ trang có được tất cả sự hỗ trợ về chính trị và pháp lý cho công việc của họ.”
“Thời những kẻ bị kết án buôn bán ma túy, kẻ giết người thuê và các tổ chức tội phạm ra lệnh cho chính phủ phải làm gì đã kết thúc.”
Các chính phủ trước đây cũng từng ban bố tình trạng khẩn cấp trong nỗ lực siết chặt an ninh nhưng không thu được kết quả đáng kể.
Vy An (t/h)
Kim Jong Un gọi Hàn Quốc là “kẻ thù chính”, tuyên bố sẽ “không né tránh chiến tranh”
Minh Phương /RFI
11/01/2024
Theo hãng thông tấn Bắc Triều Tiên KCNA, trong chuyến đi thị sát một nhà máy sản xuất vũ khí hôm qua, 10/01/2024, lãnh đạo Kim Jong Un xác định Hàn Quốc là “kẻ thù chính”, đồng thời tuyên bố sẵn sàng sử dụng mọi thứ có trong tay để “huỷ diệt hoàn toàn Hàn Quốc”. Ông cũng khẳng định ưu tiên hiện nay là “tăng cường khả năng quân sự để tự vệ và răn đe hạt nhân”.
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un thị sát một nhà máy quốc phòng ngày 08 và 09/01/2024. Ảnh do chính phủ Bình Nhưỡng đăng tải ngày 10/01/2024. AP
Từ Seoul, thông tín viên RFI Nicolas Rocca cho biết cụ thể :
“Khắc phục những “yếu kém” trong sản xuất tên lửa để đối đầu với kẻ thù thực sự : Hàn Quốc. Đây là những điểm chính mà ông Kim Jong Un nêu lên trong chuyến đi thị sát một nhà máy quốc phòng, theo tin từ truyền thông Nhà nước Bắc Triều Tiên hôm qua. Lãnh đạo chế độ Bình Nhưỡng tiếp tục tỏ thái độ cứng rắn với Seoul và tuyên bố không có ý định né tránh chiến tranh, nhưng cũng nêu rõ là ông sẽ không đơn phương sử dụng vũ lực.
Chuyến đi thị sát này càng cho thấy là Bình Nhưỡng, với sự hỗ trợ của Nga và Trung Quốc, giờ không còn trông đợi nhiều vào các cuộc đàm phán với Hoa Kỳ và các đồng minh của Mỹ. Trong chiếc áo khoác da màu đen quen thuộc, Kim Jong Un kêu gọi tăng cường sản xuất vũ khí khi ông đứng trước các bệ phóng và các tên lửa đạn đạo tầm ngắn, trong đó có tên lửa Hwasong 11A và 11B.
Đây là những loại vũ khí đã được Nga sử dụng tấn công Ukraina và đã bị phát hiện vào tuần trước. Đây rất có thể là lần đầu tiên tên lửa đạn đạo của Bình Nhưỡng được đưa vào thực chiến. Và dường như lần đầu tiên này sẽ còn lặp lại”.
Đáp trả tuyên bố nói trên của ông Kim Jong Un, hôm nay, tân ngoại trưởng Hàn Quốc Cho Tae Yul cho biết ưu tiên hiện tại trong chính sách của nước này đối với Bắc Triều Tiên là tăng cường khả năng răn đe. Ông cũng khẳng định sẽ không tìm kiếm đối thoại trong khi Bình Nhưỡng liên tục có hành động khiêu khích trong những tuần gần đây.